Garðfuglakönnunin framundan

Nú er komið að því að hefja árvissa garðfuglakönnun Fuglaverndar en Fuglavernd hefur um árabil staðið fyrir rannsókn á garðfuglum og fengið félagsmenn og aðra áhugasama í lið með sér. Markmiðið er að athuga hvaða fuglar sækja í garða, í hve miklu magni og breytingar á samsetningu tegunda yfir vetrarmánuðina. Sem athugunarsvæði má nota húsagarða, afmörkuð svæði innan almenningsgarða, garðlönd við sumarbústaði eða skógarlundi. Meginatriðið er að sama svæði sé talið og reglulega sé fylgst með því í viku hverri. Fylgst er með fuglalífinu frá því í lok október fram í lok apríl – og niðurstöðurnar skráðar á þar til gert eyðublað.

Veturinn 2012-2013 er garðfuglakönnun Fuglaverndar frá 28. október 2012 til 27. apríl 2013. Á Garðfuglavefnum má lesa nánar um könnina en hér má nálgast eyðublaðið sem fylla á út.

Áhugafólk um fugla er hvatt til að taka þátt – engin binding – lítið umstang en mjög skemmtilegt.

Undirskriftasöfnun

Landvernd hefur hafið undirskriftasöfnun til að knýja á um stöðvun framkvæmda við Mývatn þar til nýtt umhverfismat hefur verið gert. Sjá: http://landvernd.is/myvatn. Fuglavernd og Landvernd sendu fyrr í mánuðinum skrifstofu Ramsar samningsins erindi þar sem farið er fram á að samningurinn rannsaki möguleg áhrif jarðvarmavirkjunar í Bjarnarflagi á lífríki Mývatns. Þetta svæði er eitt þriggja svæða á Íslandi sem njóta verndar samkvæmt samningnum sem fjallar um vernd votlendis sem hefur alþjóðlegt gildi, 
ekki síst vegna fjölbreytts fuglalífs. Í milliðinni hefur Landsvirkjun hafið viðamiklar framkvæmdir í Bjarnarflagi án þess að spurningum um mögulega mengun frá fyrirhugaðri virkjun hafi verið svarað, bæði affallsvatns og brennisteinsvetnis.

Framkvæmdir við Mývatn

Landvernd og Fuglavernd hafa sent skrifstofu Ramsar samningsins erindi þar sem farið er fram á að samningurinn rannsaki möguleg áhrif 45-90 MW jarðvarmavirkjunar Landsvirkjunar í Bjarnarflagi á lífríki Mývatns. Mývatns- Laxársvæðið er eitt þriggja Ramsarsvæða á Íslandi sem njóta verndar samkvæmt samningnum, en hann fjallar um vernd votlendis sem hefur alþjóðlegt gildi, ekki síst vegna fuglalífs.

Landvernd og Fuglavernd fara þess á leit við Ramsarskrifstofuna að hún grípi til eftirfarandi aðgerða:

  • Krefji íslensk stjórnvöld, sem bera ábyrgð á framfylgd samningsins hér á landi, um upplýsingar um þær hættur sem kunni að steðji að vistkerfi Mývatns og Laxár frá hinni fyrirhuguðu jarðhitavirkjun Landsvirkjunar í Bjarnarflagi.
  • Taki til skoðunar að tilnefna Mývatn-Laxá svæði á Montreux-lista samningsins sem er nokkurs konar válisti Ramsarsvæða sem sérstök hætta steðjar að og eru undir sérstöku eftirliti Ramsar-samningsins.
  • Krefji íslensk stjórnvöld um viðunandi eftirlit og vöktun á lífríki Mývatns.

Í þessu sambandi benda samtökin á að leita þurfi svara við spurningum sem varða mengun frá virkjuninni. Þar ber hæst förgun affallsvatns og möguleg kæling á grunnvatnsstreymi sem getur minnkað kísilstreymi til Mývatns, sem er ein undirstaða fjölbreytts lífríkis vatnsins. Einnig benda samtökin á að Landsvirkjun hefur ekki útskýrt hvernig fyrirtækið hyggist standast kröfur varðandi brennisteinsmengun frá virkjuninni.

Garðfuglabæklingurinn er fáanlegur á skrifstofu

Nú fer að koma tími á að gefa fuglunum okkar. Garðfuglabæklingurinn, eins og nafnið gefur til kynna, fjallar um þá fugla sem vænta má í görðum. Þar má finna nöfn þeirra og lýsingu á þeim og mynd af hverjum og einum og einnig eru upplýsingar um hvernig má fóðra fuglana –  t.a.m. hvað hverri tegund þykir best.

Einnig er að finna upplýsingar sem nýtast vel á öðrum árstímum eins og um fuglahús og varp og er garðrækt fyrir fugla tekin fyrir, bæklingurinn inniheldur m.a. plöntulista yfir plöntur sem gefa af sér fæðu, skjól og varpstaði.

Bæklingurinn er fáanlegur á skrifstofunni og kostar kr. 500,- og sjálfsagt að senda hann í pósti líka og kostar hann þá 650 með póstburðargjaldi. Netfangið okkar er fuglavernd@fuglavernd.is og símanúmer 5620477.

Áskorun frá Fuglavernd

Fuglavernd skorar á veiðimenn að virða friðun blesgæsar, nú þegar gæsirnar eru að streyma til landsins frá varpstöðvum sínum á Grænlandi.
Fuglavernd skorar einnig á lögreglumenn og sýslumannsembætti í Borgarfirði og á Suðurlandi að auka eftirlit með gæsaveiðum og skoða afla veiðimanna.
Fullorðnar blesgæsir eru auðþekkjanlegar á svörtum rákum á kviði og hvítri blesu.Ungar blesgæsir þekkjast frá öllum öðrum gæsum á gulum fótum, heiðagæs og grágæs eru með bleika fætur, svo og á röddinni.
Sérstaklega vill Fuglavernd vekja athygli veiðimanna sem hyggjast stunda gæsaveiðar á Vesturlandi og Suðurlandi, að hafa varann á sér, en þar eru aðalviðkomustaðir þessarar fágætu gæsar. Sérstaklega er mikil hætta á að blesgæsir komi inn á skotvölinn þar sem gæsir eru lokkaðar að í kornökrum og stillt er upp gervigæsum. Grágæsir og heiðagæsir á Íslandi standa hinsvegar betur og er óhætt að veiða nokkuð af þeim stofnum á sjálfbærann hátt. Fuglavernd vill einnig hvetja veitingahúsaeigendur, að vera á varðbergi gagnvart gæsum sem þeim eru boðnar til kaups, að þeir séu vel meðvitaðir um hvaða gæsir eru friðaðar.
Grænlandsblesgæsin er enn í hættu og stofninn lítill. Því er áframhaldandi friðun nauðsynleg og að hún sé virt af veiðimönnum.
Fuglavernd skorar á veiðimenn að virða friðun blesgæsar, nú þegar gæsirnar eru að streyma til landsins frá varpstöðvum sínum á Grænlandi.
Fuglavernd skorar einnig á lögreglumenn og sýslumannsembætti í Borgarfirði og á Suðurlandi að auka eftirlit með gæsaveiðum og skoða afla veiðimanna.

Fullorðnar blesgæsir eru auðþekkjanlegar á svörtum rákum á kviði og hvítri blesu. Ungar blesgæsir þekkjast frá öllum öðrum gæsum á gulum fótum, heiðagæs og grágæs eru með bleika fætur.
Sérstaklega vill Fuglavernd vekja athygli veiðimanna sem hyggjast stunda gæsaveiðar á Vesturlandi og Suðurlandi, að hafa varann á sér en þar eru aðalviðkomustaðir þessarar fágætu gæsar. Sérstaklega er mikil hætta á að blesgæsir komi inn á skotvölinn þar sem gæsir eru lokkaðar að í kornökrum og stillt er upp gervigæsum. Grágæsir og heiðagæsir á Íslandi standa hinsvegar betur og er óhætt að veiða nokkuð af þeim stofnum á sjálfbærann hátt. Fuglavernd vill einnig hvetja veitingahúsaeigendur, að vera á varðbergi gagnvart gæsum sem þeim eru boðnar til kaups, að þeir séu vel meðvitaðir um hvaða gæsir eru friðaðar.
Grænlandsblesgæsin er enn í hættu og stofninn lítill. Því er áframhaldandi friðun nauðsynleg og að hún sé virt af veiðimönnum.

Hjólaævintýri fjölskyldunnar – með fuglaívafi -16. sept.2012

– Á Degi íslenskrar náttúru við upphaf Evrópsku samgönguvikunnar-

Náttúruskóli Reykjavíkur, Landssamtök hjólreiðamanna, Landvernd, Hjólafærni á Íslandi,
Fuglavernd og Framtíðarlandið efna til Hjólaævintýris á höfuðborgarsvæðinu. Hjólað verður frá þremur upphafsstöðum á milli vatnavinja þar sem áhugasamir fræðimenn segja frá náttúrufyrirbærum á svæðinu. Hjólaævintýrin hefjast kl. 10.30 og þeim lýkur í Árbæjarsafni kl. 14. Þar stendur Umhverfisráðuneytið fyrir hátíðardagskrá í tilefni Dags íslenskrar náttúru og Reykjavíkurborg setur Evrópsku samgönguvikuna. Upphafsstaðirnir eru við Bakkatjörn á Seltjarnarnesi, Ástjörn í Hafnarfirði og í Álafosskvosinni Mosfellsbæ, en hægt er að slást í för með hjólaævintýrinu á öllum fræðslustöðunum (sjá kort). Hjólaævintýrin henta allri fjölskyldunni. Fulltrúar hjólreiðafélaganna munu leiða hjólalestirnar. Gott er að hafa með sér eigið nesti og í Árbæjarsafninu verður boðið upp á íslenskar pönnuköku

Hér má sjá hjólaleiðirnar þrjár en fjallað verður um fugla við Bakkatjörn, Ástjörn og í Grafarvoginum.

Hjólaævintýri 1
Bakkatjörn – Árbæjarsafn: 14,6 km

1. Bakkatjörn 10.30 – 10.50
Jón Hallur Jóhannsson og Björk Guðjónsdóttir göngufólk segja frá fuglalífinu við
Bakkatjörn og á utanverðu Seltjarnarnesi.
Bakkatjörn í Vatnsmýrina 5,5 km

2. Vatnsmýri/Tjörnin11.35 – 11.55
Katrín Ragnars starfsmaður Norræna hússins verður með kynningu á endurheimt
votlendis í Friðlandinu og breytingar á fuglalífi í kjölfarið.
Vatnsmýrin í Nauthólsvík 2,7 km

3. Nauthólsvík – Böðun og heittvatn12.20 – 12.40
Óttarr Hrafnkelsson, starfsmaður ÍTR í Nauthólsvík, segir frá baðmenningu
Reykvíkinga þá og nú.
Nauthólsvík að Árbæjarstíflu 5,9 km

4. Elliðaárdalur – Árbæjarstífla13.30 – 13.45
Friðþjófur Árnason á Veiðimálastofnun segir frá lífríki Elliðaánna, áhrifum
stíflumannvirkja á vistkerfi ánna og endurheimt búsvæða í ánum.
Stífla að Árbæjarsafni 0,5 km

5. Árbæjarsafn

Hjólaævintýri 2
Álafosskvos – Árbæjarsafn: 14,8 km

1. Álafosskvos 10.30 – 10.50
Magnús Guðmundsson, sagnfræðingur á Náttúrufræðistofnun Íslands, segir frá
nýtingu heita vatnsins í Álafosskvosinni til ullariðnaðar.
Kvos að Úlfarsá 4,5 km 35 mín

2. Við ósa Úlfarsár11.25 – 11.45
Þorkell Heiðarsson, sjávarlíffræðingur í Fjölskyldu- og húsdýragarðinum verður með
sjávardýr til sýnis og skoðunar og fræðir þátttakendur um helstu sjávardýr í fjörum á
höfuðborgarsvæðinu.
Úlfarsá í Grafarvog 5,8 km 50 mín

3. Grafarvogur 12.35 – 12.55
Sindri Skúlason, fuglaáhugamaður og fuglaljósmyndari segir frá fuglalífi í Grafarvogi.
Grafarvogur að Elliðaárstíflu 4,0 km

4. Elliðaárdalur – Árbæjarstífla13.30 – 13.45
Friðþjófur Árnason á Veiðimálastofnun segir frá lífríki Elliðaánna, áhrifum
stíflumannvirkja á vistkerfi ánna og endurheimt búsvæða í ánum.
Stífla að Árbæjarsafni 0,5 km

5. Árbæjarsafn

Hjólaævintýri 3
Ástjörn – Árbæjarsafn:14,8 km

1. Ástjörn 10.30 – 10.50
Steinar Björgvinsson skógfræðingur og fuglaáhugamaður verður með kynningu á
fuglunum við Ástjörn.
Vegalengd frá Ástjörn að Sjálandsskóla 6,6 km

2. Sjálandsskóli 11.45 – 12.05
Helgi Grímsson skólastjóri í Sjálandsskóla segir frá vatnalífi Vífilsstaðalækjar sem
rennur um skólalóðina.
Sjálandsskóli að Kópavogsleiru 2,4 km

3. Kópavogsleira / Þinghóll 12.25 – 12.45
Hilmar J. Malmquist, forstöðumaðurNáttúrufræðistofuKópavogs.
Fjörulífríki og fornmannvist í Kópavogi.
KópavogsleiraaðÁrbæjarstíflu 5,3 km.

4. Elliðaárdalur / Árbæjarstífla 13.30 – 13.45
Friðþjófur Árnason á Veiðimálastofnun segir frá lífríki Elliðaánna, áhrifum
stíflumannvirkja á vistkerfi ánna og endurheimt búsvæða í ánum.
Stífla að Árbæjarsafni 0,5 km

5. Árbæjarsafn

 

Starar

Fuglavernd biður félagsmenn að dreifa þessum boðskap eins og við á:

Fuglavernd skorar á meindýraeyða og garðeigendur að fara að lögum og eyða ekki starahreiðrum meðan egg og ungar eru í hreiðrinu.  Starinn er alfriðaður og því ólöglegt að drepa staraunga í hreiðri eða eyða eggjum. Þessi fallegi og skemmtilegi fugl, sem hermir svo listilega eftir, sækist eftir nábýli við manninn og getur því borist óværa úr hreiðrinu í híbýli manna t.d. inn um glugga. Sumir setja út varpkassa í tré eða húsveggi fjarri gluggum og þakkar starinn fyrir sig með fjölbreyttum söng og líflegu látbragði. Ef starinn nær að verpa í of miklu nábýli er nauðsynlegt að bíða eftir að ungarnir yfirgefi hreiðrið svo hægt sé að hreinsa út hreiðrið, eitra og loka hreiðurstæði.

Fugl fyrir milljón

logo
Ljósmyndakeppnin Fugl fyrir milljón stendur nú yfir.Áhugasamir ljósmyndarar geta skráð sig til þátttöku í ljósmyndasamkeppni um bestu fuglamyndina tekna á Tröllaskaganum, Hrísey, Grímsey, Drangey eða Málmey á tímabilinu 14. maí til 31. ágúst, 2012. Auk ýmissa veglegra verðlauna, verður besta myndin verðlaunuð með 1.000.000 króna í reiðufé. Hægt er að skrá sig hjá Brimnes hóteli og Rauðku.

Sjá nánar á síðu keppninnar: http://www.fuglfyrirmilljon.com

Tvær meistaravarnir um fugla

Bendum á meistaraprófsvarnir í líffræði sem haldnar verða núna í maí þar sem rannsóknarefnið er fuglar. Bæði erindin eru á Íslensku en það eru þau Aðalsteinn Örn Snæþórsson með erindi um varpárangur og lífslíkur rjúpuhæna að sumri og Borgný Katrínardóttir með erindi um mikilvægi hálfgróinna áreyra á Íslandi fyrir spóa.  Sjá dagana 18. og 29. maí í dagskrá félagsins og á vef Háskóla Íslands. 

Fuglavernd styður meirihluta svartfuglanefndar

Fuglavernd styður eindregið niðurstöðu meirihluta svartfuglanefndar Umhverfisráðuneytisins.

Veiðar, þar með talin eggjataka, eru ekki sjálfbærar úr stofnum sem ná ekki að viðhalda stofnstærð sinni af einhverjum orsökum, t.d. vegna fæðuskorts. Hrun í varpstofnum margra íslenskra sjófuglastofna er staðreynd. Ástundun veiða úr hnignandi stofnum er siðlaus umgengni við náttúruna, óháð magni veiddra fugla. Veiðibann er eina siðlega viðbragðið við stofnhruni tegunda.

Það hljóta að vera hagsmunir allra sem nýta svartfugla að stofnarnir séu sterkir og sjálfbærir. Öll sérhagsmunavarsla getur spillt tiltrú almennings á siðferði veiðimanna og eru ívilnanir sem þeir krefjast á fyrirkomulagi veiðistjórnunar í fullri andstöðu við varúðarreglu sem leyfir sjófuglum að njóta vafans. Svartfuglar og ekki síst lundi gefa af sér miklar tekjur vegna ferðamanna sem koma til að skoða þessa fugla og þær tekjur hverfa þegar þeir grípa í tómt. Á myndinni má sjá stuttnefjur í bjargi. Varpstofn stuttnefju hefur minnkað um 44% á landsvísu á sl. 25 árum og um 95% á Reykjanesskaga.

Skoða tillögur hópsins á vef Umhverfisráðuneytisins

Ljósm:JÓH.