Alþjóðlegi votlendisdagurinn 2. febrúar

Alþjóðlegi votlendisdagurinn er 2. febrúar á hvert en dagurinn markar þau tímamót að þann dag árið 1971 var Ramsarsamningur, samningur um votlendi, undirritaður en hann er alþjóðlegur samningur sem dregur nafn sitt af borginni Ramsar í Íran þar sem undirritunin fór fram.

Í dag eru um 170 ríki aðilar að samningnum þ.a.m. Ísland og tæplega 2.300 svæði vernduð af honum en samtals er flatarmálið er rúmlega stærð Mexíkó. Á Íslandi eru Ramsarsvæði sex talsins. Þau eru Grunnafjörður, Andakíl, Mývatn-Laxá, Guðlaugstungur, Þjórsárver og Snæfell-Eyjabakka svæðið.

í bókinni “Íslensk Votlendi” má lesa eftirfarandi um skilgreiningu á votlendi:  “Votlendi nefnum við þá hluta af yfirborði jarðar sem eru á mörkum þurrlendis og vatna eða sjávar.”

“Skilgreining um þetta hugtak er að finna í 1. grein Samþykktar um votlendi, sem hafa alþjóðlegt gildi , einkum fyrir fuglalíf og samþykkt var sem þingsályktun á Alþingi 4. maí 1977: “Í samþykkt þessari teljast til votlenda hvers konar mýrar, flóar, fen og vötn, bæði náttúrleg og tibúin, varanleg og óvaranleg með kyrru vatni eða rennandi, fersku, hálfsöltu eða söltu og þar á  meðal sjór allt að sex metra dýpi.”

Hér má lesa meira um votlendi á heimasíðu Votlendissjóðs

Margar ólíkar fuglategundir byggja afkomu sína á votlendi og þar má telja Jaðran sem spígsporar hér fyrir ofan, branduglu, lóuþræl, lóm og fleiri mætti telja upp.

Magnús Bergsson hefur tekið upp hljóð viða um Ísland.  Hér  er hljóðmynd með upptöku úr Friðlandi í Flóa, sem er sannkallað votlendi,  frá árinu 2012. 

Vistheimt 2021-2030 / Ecosystem Restoration in Iceland

Áratugur Sameinuðu þjóðanna; Endurheimt vistkerfa 2021-2030 Ecosystem Restoration in Iceland

Víða hafa vistkerfi eyðst eða laskast og þannig dregið úr getu þeirra til að veita manninum og náttúrunni mikilvæga þjónustu. Með því að grípa til aðgerða við að endurheimta þessi vistkerfi má auka virkni þeirra á ný. Með endurheimt vistkerfis eða vistheimt í landgræðslu er leitast við að bæta skemmd vistkerfa svo þau verði m.a. betur í stakk búin til að geyma mikilvægar auðlindir á borð við vatn og næringarefni.

Á Íslandi er meðal annars unnið að endurheimt birkiskóga. Með því að koma upp birkiskógi á ný á landi sem hefur eyðst vegna ofnotkunar eykst framleiðni landsins, fuglar nýta skóginn sem búsvæði og sömuleiðis ýmis smádýr. Slíkur skógur geymir einnig betur vatn sem annars rynni viðstöðulítið burt af ógrónu landi og þá getur skógurinn bundið ösku sem fellur við eldgos. Aska á ógrónu landi fýkur hins vegar um og veldur margsháttar tjóni, m.a. á öðrum gróðri og öndunarfærum. Hekluskógar er dæmi um verkefni sem felur í sér endurheimt birkiskóga á svæði þar sem skógur hefur eyðst. Landgræðsla ríkisins og Skógræktin hafa í sameiningu umsjón með því verkefni.

Hér er hægt að sjá myndband frá upphafi áratugar endurheimtar vistkerfa 2021-2030 sem var fagnað í Norræna húsinu þann 3. júní 2021. English subtitles in the video in the link

Endurheimt votlendis

Þá er endurheimt votlendis mikilvæg. Með því að ræsa fram votlendi með skurðum byrja lífræn efni í jarðveginum að brotna niður og við það losnar koldíoxíð sem er gróðurhúsalofttegund út í andrúmsloftið. Með því að bleyta aftur upp í framræstu votlendi dregur úr þessari losun. Að auki eru votlendi oft auðug af lífi og getur endurheimt votlendis aukið líffræðilega fjölbreytni. Margar varpfuglategundir á Íslandi sækja hingað vegna votlendis og víðernis. Friðland í Flóa er liður í endurheimt votlendis.

Landgræðsla ríkisins hefur umsjón með endurheimt votlendis í samræmi við sóknaráætlun Íslands í loftslagsmálum.

Fuglalíf í Vigur 2021

Tveir franskir stúdentar við Háskólasetur Vestfjarða þeir Milesi-Gaches David og Lhériau Alexandre rannsökuðu fuglalíf og töldu fugla í Vigur í sumarið 2021. Þeir töldu teistur, fýla, tjalda og máfa. Þeir skrifuðu vísindagrein sem lesa má hér sem lýsir sérstöðu fuglalífs á Vigur með tilliti til ferðamanna. Greinin er á ensku. 

Aðferðir við talningu eru þekktar og ekkert nýtt kemur  fram hvað varðar aðferðafræði. Greinin er á ensku og er áhugaverð fyrir alla fuglavini, þá sem starfa við ferðaþjónustu og þá sem heimsækja Vigur.

 

Heiðagæsir á flugi ©Jóhann Óli Hilmarsson

Upplýsingar úr grágæsa og heiðagæsa talningu í október

Upplýsingar frá Svenju N.V. Auhage hjá Náttúrufræðistofnun Íslands úr grágæsa og heiðagæsa talningu í október

Alls fengum við upplýsingar um 230 heiðagæsir á landinu í kringum talninguna 30. – 31. Október.

Í þetta sinn var ekki hægt að telja grágæsir úr lofti vegna veðurs en í staðinn var keyrt um Suðurlandið og einnig um Vesturland og leitað af gæsum. Alls sáust og voru tilkynntir 15.595 grágæsir í kringum talninguna 27. – 28. nóvember og er dreifingin eftirfarandi:

13929 Suðurland

1093   Vesturland

513     Norðurland

60       Austurland

15595 Alls

Grágæs (Anser anser). Ljósmynd: © Daníel Bergmann.
Grágæs (Anser anser). Ljósmynd: © Daníel Bergmann.
Íslenski rjúpnastofninn er vaktaður með talningum, mælingum á aldurshlutföllum, mati á holdafari fuglanna og skráningu á veiði og sókn.

Rjúpnastofninn vaktaður – hvernig fer slíkt fram?

Íslenski rjúpnastofninn er vaktaður með talningum, mælingum á aldurshlutföllum, mati á holdafari fuglanna og skráningu á veiði og sókn. Náttúrufræðistofnun Íslands sér um framkvæmd rjúpnatalninga og metur aldurshlutföll og holdafar en Umhverfisstofnun safnar gögnum um veiði og sókn. Gögnin eru notuð til að meta stofnstærð, viðkomu og afföll og langtímabreytingar á þessum þáttum.

Á heimasíðu Náttúrfræðistofnunar  er hægt að fræðast um vöktun rjúpnastofnsins.

Í vefverslun Fuglaverndar er hægt að versla jólakort með mynd af rjúpu.

Grágæs (Anser anser). Ljósmynd: © Daníel Bergmann.

Horfið til grágæsa 27. og 28. nóvember!

Grágæs (Anser anser). Ljósmynd: © Daníel Bergmann

Ágætu gæsaáhugamenn!

Grágæsir verða taldar hér á landi og á vetrarstöðvum á Bretlandseyjum 27.–28. nóvember 2021.

Náttúrufræðistofnun Íslands óskar eftir upplýsingum um allar gæsir sem vart verður við næstu daga og eins hvenær menn sáu síðast fugla á gæsaslóðum. Gagnlegt væri að fá eins nákvæmar staðsetningar og unnt er og eins mat á fjölda fugla. Upplýsingarnar verða sendar samstarfsaðilum á Bretlandseyjum sem taka saman árlegar skýrslur um talningarnar: sjá: https://monitoring.wwt.org.uk/our-work/goose-swan-monitoring-programme/reports-newsletter/

Í nóvember 2020 fundust hér á landi um 13000 grágæsir, sjá https://monitoring.wwt.org.uk/wp-content/uploads/2021/09/2020-IGC-report-final-1.pdf

Vinsamlega sendið upplýsingar til Svenju N.V. Auhage hjá Náttúrufræðistofnun Íslands (svenja@ni.is), einnig tekur Arnór Þ. Sigfússon hjá Verkís (ats@verkis.is) á móti slíkum upplýsingum .

Stari. Ljósmynd: ©Alex Máni

Gríðaleg fækkun fugla í Evrópu – 600 miljónir glataðra fugla

Stari Ljsm. Alex Máni

Fækkun fugla í Evrópu – skýrsla frá RSPB

RSPB, The Royal Society of Protecting the Birds sendir frá sér fréttatilkynningu samhliða skýrslu um fækkun fugla í Evrópu.

Ný rannsókn á varpfuglum í Evrópusambands-löndum sýnir að einn af hverjum sex fuglum hefur glatast á 40 ára tímabili. Alls höfum við því tapað um 600 milljónum varpfugla síðan 1980.  Hnignun vistkerfa á varpstöðvum fugla, loftmengun og fleiri þáttum er um að kenna.

Fréttatilkynninguna frá RSPB má skoða hér:  European bird population declines

Numenius hudsonicus, flóaspóar safnast saman, ljúfsár grein

Spói, Numenius phaeopus . Ljsm Sindri Skúlason

20.000 flóaspóar nátta sig  á smáeynni Deveaux í Suður Karólínu, Bandaríkjunum, á farflugstímum. Eyjan er tikomin af framburði árinnar North Edisto.  Hún hvarf gjörsamlega í fellibyli árið 1979 en hefur risið úr sæ að nýju. Þetta er góð lesning inn í helgina greinin er á síðu The Cornell Lab.  A Miracle of Abundance as 20,000 Whimbrel Take Refuge on a Tiny Island

Tveir auðnutittlingar. @Eyþór Ingi Jónsson

Garðfuglakönnun 2021-22 fyrir alla jafnt í dreif- sem þéttbýli

 

Ljsm. @Eyþór Ingi Jónsson, Tveir auðnutittlingar.

Vegna nokkurra fyrirspurna vill Fuglavernd árétta að garðfuglakönnunin er fyrir alla sem vilja og geta talið fugla í görðum sínum. Hún er ekki bundin við garða í þéttbýli. Garðar eru misstórir og þar þrífst mismunandi fuglalíf.  Þar af leiðandi er mikilvægt að sem flestir á sem ólíkustu stöðum taki þátt.  Allir velkomnir til þátttöku jafnt í þéttbýli sem strjálbýli.

Þeir sem koma nýjir inn í talninguna þurfa að fylla út þann hluta skráningareyðublaðsins sem er með upplýsingar um þáttakandann eða þátttakendur, gerð og stærð garðs og hvort fóðrað sé.

2021-2022_Gardfuglakonnun og leiðbeiningar

Þetta gæti virðst vera torf við fyrstu sýn en þegar verkið er hafið er þetta ekkert mál. Þeim mun fleiri sem taka þátt þeim mun betri upplýsingar fást um fuglaflóruna okkar.

Nánari lýsing á Garðfuglakönnun og eyðublöð 

Ef þið lendið í vanda hafið samband við fuglavernd[hja]fuglavernd.is