HAXI – Hagsmunafélag líffræðinema kom í sína árlegu vísindaferð til Fuglaverndar.
20. febrúar kom HAXI – Hagsmunafélag líffræðinema í sína árlegu vísindaferð til Fuglaverndar. Það er alltaf ánægjulegt að taka á móti þessum verðandi líffræðingum og að sjálfsögðu vonum við að margir þeirra munu leggja fyrir sig rannsóknir og störf innan líffræðinnar sem að verða fuglum til framdráttar.
Aron Alexander Þorvarðarson líffræðingur og starfsmaður Fuglaverndar var með erindi um ERF- endurheimt votlendis verkefnið sem hann vinnur að fyrir Fuglavernd.
Að lokinni fræðslu bauð Fuglavernd upp á sushi og drykki og spunnust líflegar umræður um félagið, starfið og margt annað skemmtilegt.
Gott og skemmtilegt boð og Fuglavernd hlakkar til að taka á móti næsta hópi að ári liðnu.
Samstarfsverkefni náttúruverndarfélaga á Íslandi og í Póllandi.
Fuglavernd hefur um skeið unnið að endurheimt votlendis í nafni votlendisfugla og sumarið 2022 fékkst styrkur frá nokkrum erlendum aðilum til samstarfs á milli Póllands og Íslands um málefni votlendis og til miðlunar reynslu og þekkingar á málaflokknum. Héðan fóru nokkrir aðilar frá Landgræðslunni, Landbúnaðarháskólanum og Fuglavernd til Póllands til að skoða mismunandi endurheimtar verkefni, m.a. í Poleski þjóðgarðinum. Eitt verkefnanna í Póllandi beindist sérstaklega að því að endurheimta búsvæði fenjasöngvarans (aquatic warbler), einn sjaldgæfasti söngfugl Evrópu, sem greinilega hafði tekist vel þar sem gestirnir frá Íslandi fengu bæði að sjá og hlýða á fuglinn.
Aquatic warbler eða Fenjasöngvari, (Acrocephalus paludicola), myndin fengin af síðu RSPB
Íslendingar í Póllandi að læra af kollegum. Ljósmynd; Hólmfríður Arnardóttir
Vettvangsferð með gestum frá Póllandi og Hvíta Rússlandi - Sunna Áskelsdóttir
Sunna Áskelsdóttir annar skýrsluhöfunda sýnir hópnum sýnishorn af jarðvegslögum. Ljósmynd; Hólmfridur Arnardottir
Seinna sama ár komu svo kollegar okkar frá Póllandi til að kynna sér aðstæður á Íslandi og ýmis áhugaverð svæði skoðuð, m.a. endurheimt votlendis í Friðlandinu í Flóa og að Sogni í Ölfusi. Af þessu samstarfi og samanburði á aðstæðum í Póllandi og Íslandi varð til skýrslan „ Hands-on manual on Re-Wetting“ sem þau Sunna Áskelsdóttir hjá Landi og skógi og Pawel Pawlaczyk frá pólsku samtökunum Klub Przyrodników skrifuðu. Skýrslan er nú komin út á netinu og má sjá hér en enn sem komið er bara á ensku: Hands-on Manual on Re-Wetting. Exchange of Icelandic and polish experience in peatland restoration for biodiversity and climate.
Við Sogn er að finna eldra grágrýti, þar sem basísk og ísúr gosberg auk setlaga eru ríkjandi. Jarðvegurinn, sem Sunna sýnir hópnum, er einkennandi fyrir svæðið, þar sem svartjörð og brúnjörð eru algengar. Svartjörð svipar mjög til mójarðar en inniheldur ekki jafn mikið af lífrænum efnum. Engu að síður er svæðið tilvalið fyrir votlendisendurheimtarverkefni, sem mun nýtast fuglum, auka líffræðilega fjölbreytni og draga úr losun frá landi.
Á heimasíðu Náttúrufræðistofnunar stendur eftirfarandi um vetrarfuglatalningu:
„Vetrarfuglatalningar eru ein lengsta samfellda vöktun sem stunduð hefur verið hér á landi og sú sem tekur til flestra fuglategunda. Frá upphafi hafa áhugamenn unnið þetta verk í sjálfboðavinnu og á annað hundrað manns taka þátt. Talningar fara fram á föstum dögum í kringum áramót. Markmið vetrarfuglatalninga er að safna upplýsingum um fjölda og dreifingu fugla að vetrarlagi. Talningar eru staðlaðar og nýtast til vöktunar einstakra stofna.”
Aron Þorvarðarson tímabundinn starfsmaður Fuglaverndar í ERF verkefnum tók þátt í vetrarfuglatalningu Náttúrufræðistofnunar (NÍ) 7.janúar 2025. Aron og starfsmenn Náttúrufræðistofnunar hittust og skiptu með sér verkum. Aroni var úthlutað partur svæðis 038 Saltvík – Bakki (ós Blikadalsár)
Hluti strandlengju Íslands hefur verið skipt upp í svæði eða búta og er talningarmönnum dreift á þau. Þátttakendur er fólk sem þekkir fugla vel og getur greint milli tegunda og talið fjölda hverrar tegundar.
Alls taldi Aron 19 tegundir. Þar voru flestir æðarfuglar 884 og þær tegundir sem aðeins einn einstaklingur sást voru: Sendlingur, álka, hettumáfur og smyrill.
Allar tegundirnar, raðað eftir fjölda einstaklinga má sjá í töflu hér fyrir neðan.
Í síðast liðinni viku sendi Fuglavernd öllum þingmönnum Alþingis tvö glæsileg hefti af ritinu FUGLAR. Um er að ræða veglega útgáfu félagsins um málefni fugla og vernd þeirra. Tilefnið var að óska þingmönnum velfarnaðar í starfi, en vekja jafnframt athygli á að margir fugla Íslands standa höllum fæti vegna beinna og óbeinna áhrifa af umsvifum mannsins. Mikilvægt er að breyta um stefnu þegar kemur að landnýtingu, framkvæmdum og viðhorfum okkar til sumra fuglategunda, og vonast félagið eftir að þingmenn sjái sér fært að leggja náttúrunni lið í störfum sínum á Alþingi. Hér fyrir neðan má sjá nokkrar myndir af rúmlega 40 kg bréfabunkanum og bréfinu sem að fylgdi tímaritunum tveimur. Fuglavernd vonar að sjálfsögðu að þingmenn lesi greinarnar sem við höfðum merkt fyrir þá og að skilningur þeirra á mikilvægi náttúruverndar aukist.
Laugardaginn 15. febrúar bauð Fuglavernd upp á fuglaskoðun í Hólavallakirkjugarði.
Á meðan að um 15 manns safnaðist saman við suðurhlið kirkjugarðins bauð Heimir Janusarson, umsjónarmaður garðsins, upp á kakó þar sem vindur næddi um þátttakendur og lofthiti var lágur og sól náði ekki að verma mannskapinn.
Anna Pratichi Gísladóttir, líffræðinemi, leiddi hópinn um garðinn og leitaði fugla. Það var ekki mikið um fugla í kirkjugarðinum þennan dag. Hópurinn heyrði í svartþröstum og skógarþröstum sem sátu í trjám og sungu. Glókollar voru á ferðinni sem að sumir heyrðu í og öðrum tókst að sjá.
Það hafði verið urmull af auðnutittlingum í garðinum í haust enda mikið um birki og reynivið. Tveir smyrlar höfðu komið auga á þessa ágætu matarkistu og sátu um garðinn og veiddu sér til matar. Heimir hafði fundið hami og leifar auðnutittlinga í garðinum eftir veislurnar. Aðrir auðnutittlingar höfðu væntanlega flutt sig um set á hættuminni svæði, enda hefur enginn auðnutittlingur haldið til í Hólavallakirkjugarði síðan í haust.
Athugunarstaðir garðfuglahelgar voru 49 þetta árið. Þátttakendur voru 57, sem sagt á sumum stöðum voru fleri en einn að telja. Það voru 15 tegundir skráðar en alls sáust 3028 fuglar. Við þökkum þeim sem að tóku þátt í talningunni.
Í fyrra voru athugunarstaðir alls 153 og sáust fuglar í 143 görðum (93,5%). Skráðir þátttakendur voru 202, sem var miklu betri þátttaka en á þessu ári. Með aukinni þátttöku sjást fleiri fuglar og að sama skapi með minni þátttöku; færri fuglar. Í fyrra sáust 14.416 fuglar af 19 tegundum í görðum þátttakenda. Flestir fuglar sáust í garði á Stokkseyri (694) og flestar tegundir í garði í Árbæjarhverfi í Reykjavík. Snjótittlingar voru helmingur þeirra fugla sem voru skráð.
Þið sem að misstuð af garðfuglahelgi þessa árs, Fuglavernd hvetur ykkur til að taka þátt að ári liðnu eða hefja þátttöku í garðfuglakönnun á komandi hausti, veturlangt
Garðfuglahelgin 2025 skilafrestur er til 15. febrúar.
Árlega fitjar Fuglavernd upp á talningu garðfugla yfir eina helgi. Allir sem hafa aðgang að garði geta tekið þátt í garðfuglahelgi.
Venjulega er um að ræða síðustu helgina í janúar og nú er hún liðin sú síðasta helgi. Um var að ræða 24. – 27. janúar og hver og ein réð því hvaða dag hann taldi sinn klukkutíma.
Skilafrestur talninga er til 15. febrúar og Fuglavernd bíður spennt eftir niðustöðum frá öllum þátttakendum svo hægt verður að birta þær.
Fuglavernd byggir afkomu sína að mestu leyti á félagsgjöldum og með aðild að félaginu færð þú m.a. áskrift að tímaritinu FUGLAR og frían aðgang að fræðslufundum og fuglaskoðunum á vegum félagsins.
Með tegundavernd viljum við beina kastljósi að ábyrgðartegundum okkar Íslendina, stöðu tegunda á válista fugla sem er mat á hættu þeirra í útrýmingarhættu og til hvaða aðgerða við getum gripið til þess að vernda fuglategundirnar.
Með vernd búsvæða er átt við búsvæði fugla, þar sem þeir finna sér stað til fæðuöflunar, hvíldar og varps. Fjölskrúðugt fuglalíf er einn besti mælikvarði sem hægt er að leggja á svæði, þá er víst að þar þrífst heilbrigt vistkerfi.
Sjálfboðaliðastarf
Fuglavernd treystir á krafta félaga í sjálboðaliðastörfum. Vettvangurinn snýst ekki eingöngu á vinnu heldur er þetta einnig kjörið tækifæri félganna til að hittast og deila áhugmáli sínu; fuglum.
Félagar hafa mætt til starfa í Friðlandi í Flóa við að stika göngustíg um svæðið sem er notaður til að skoða fugla. Enn fremur þarf að halda við fuglaskoðunarhúsinu sem og palli og rampi en það hefur verið gert af sjálfboðaliðum.
Fuglaskoðun
Sjálfboðaliðar leiða fuglaskoðun t.d. í Reykjavík og Friðlandi í Flóa sem og öðrum stöðum á landinu þar sem sjálfboðaliðar eru til í að taka að sér fuglaskoðun.
Myndakvöld og fræðsluerindi.
Fuglavernd heldur myndakvöld og/eða fræðsluerindi um fugla nokkrum sinni að vetri. Félagar hafa frían aðgang að slíkum kvöldum en aðrir gestir greiða aðgangseyri.
Sjálfboðaliði í Friðlandi í Flóa. Ljósmynd; Helga Garðarsdóttir
Sjálfboðaliðar í Vatnsmýrinni í Reykjavík.
Sjálfboðaliði í Vatnsmýrinni í Reykjavík.
Sjálfboðaliði í Vatnsmýrinni í Reykjavík.
Sjálfboðaliði í Vatnsmýrinni í Reykjavík.
Myndasýning.
Fuglaskoðun
Sjálfboðaliðar og ruslið sem var safnað saman í Vatnsmýrinni .
Sjálfboðaliði skrapa fuglaskoðunarhúsið í Friðlandi í Flóa.
Sjálfboðaliðar í Friðlandi í Flóa 2023. Ljósmynd AMLG
Rannsóknir á hvernig eigi að koma í veg fyrir fuglameðafla í net.
Fuglaskoðun í Friðlandi í Flóa 2022. Ljósmynd; Gunna Lára Pálmadóttir.
Sjálfboðaliði setur upp skilti sem vísar til Friðlands í Flóa.
Fuglaskoðun í Friðlandi í Flóa. Ljósmynd; Trausti Gunnarsson
Rauðhöfðakolla með þrjá stóra dúnunga á Hústjörn í Vatnsmýri 9. júlí 2023. Ljósmynd Jóhann Óli Hilmarsson.
Árlega kemur út skýrslan Fuglalíf Tjarnarinnar á vegum Reykjavíkurborgar sem að Fuglavernd fær að birta með góðfúslegu leyfi. Tveir fyrrum formenn Fuglaverndar. Ólafur Karl Nielsen og Jóhann Óli Hilmarsson, rannsaka fuglalífið og taka saman í skýrslu fyrir borgina. Fuglavernd hvetur alla vini Tjarnarinnar í Reykjavík að lesa skýrsluna.
„Fuglafána Tjarnarinnar hefur verið vöktuð meira og minna samfellt frá 1973 eða í 51 ár. Fimm andategundir hafa verið árvissir varpfuglar lengstum á þessu tímabili: stokkönd, gargönd, duggönd, skúfönd og æður. Varpstofnum stokkandar, gargandar og duggandar hefur hnignað verulega og æðurin er horfin. Einn æðarbliki sást reyndar í vor, en síðasta æðarkollan sást vorið 2021 og síðast varð vart við æðarunga sumarið 2014. Það er aðeins skúfandastofninn sem ekki hefur gefið eftir til lengri tíma litið. Rauðhöfðaönd, nýr varpfugl, bættist við 2013, og svo urtönd 2015, toppönd er óreglulegur varpfugl. Langvarandi viðkomubrestur stendur andastofnunum fyrir þrifum. Þrjár meginskýringar eru á lélegri afkomu andarunga: (1) fæðuskortur; (2) afrán; og (3) hnignun búsvæða.”
Félagar í Fuglavernd lögðu land undir fót til að leita 5000 tjalda með vetursetu í Hvalfirði sunnudag 17. nóvember 2024.
Heiðskírt var og 3-5 stiga frost og 10-15 m/sek þar sem mest lét.
Fyrsta stopp var hjá Súlueyri. Þar sást enginn fugla á fjörum Grunnafjarðar, hrafnar flugu yfir og var gengið niður í fjöru á Súlueyri fyrir opnu hafi. Þar sást svartbakur, grámáfur og hvítmáfur við ós Áslækjar. Freistað var þessa að ganga að Ósum en sandrokið var slíkt að hætt var við.
Sandrok við Súlueyri.
Næsti stans var við Miðsand í Hvalfirði. Þar var mest um hvítmáfa, grámáfa, æðarfugl og stokkendur. Einnig sást til toppanda.
Ekið var yfir í Helguvík. Þar sáust loks fimm tjaldar auk ofangreindra tegunda.
Næsti stans var við ósa Botnsár. Enga tjalda var að sjá, en á voginum synti æðarfugl og væntanlega aðrar tegundir.
Síðasti stansinn var í Brynudalsvogi. Þar var hamagangur í flæðarmálinu og allt að gerast. Mikill kliður í tjöldum og kastað var tölu á þá og niðurstaðan var að ekki færri en 200 tjaldar í flæðarmálinu en að öllum líkindum miklu fleiri og var þessi fundur við tjaldana mjög ánægjulegur.
Kaldur dagur og hvass til fuglaskoðunar en mjög ánægjuleg för þrátt fyrir að ekki fundust 5000 tjaldar. Alltaf gaman að fara í fuglaskoðun.
Við notum vafrakökur og aðra mælingatækni til að bæta vafraupplifun þína á vefnum okkar, sýna persónulegt efni, greina umferð um vefinn og skilja hvaðan úr veröldinni við fáum heimsóknir á vefinn okkar. Persónuverndarstefna okkar tók gildi 20. júlí 2018.
Með því að velja OK samþykkir þú notkun okkar á vafrakökum og öðrum rekjanleika.
OKNeiPersónuverndarstefna
